Türkiye’de Biyoloji Konularının Öğretiminde Kullanılan Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik ile İlgili Tez Çalışmalarının İncelenmesi

Özet

Eğitimde çağın yeniliklerini ve gelişmelerini yakından takip etmek ve onu eğitime entegre etmek amacıyla “artırılmış gerçeklik” ve “sanal gerçeklik” konularının son zamanlarda popülerliğini arttırarak devam ettiği gözlemlenmektedir. Bu nedenle çalışmanın amacı, Türkiye’de yapılan biyoloji konularının öğretiminde kullanılan artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik konulu tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelemek ve elde edilen verileri yorumlamaktır. Bu çalışmada döküman analizi yapılmıştır. Bu amaçla ilgili çalışmaların belirlenmesinde YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanı kullanılmıştır. 2010-2022 yılları arasında yapılmış olan çalışmalar için “artırılmış gerçeklik”, “sanal gerçeklik”, “fen eğitimi” gibi anahtar kavramlar Türkçe ve İngilizce olarak aratılmış ve 124 çalışmaya ulaşılmıştır. Ulaşılan bu çalışmaların da biyoloji konuları ile ilgili olma durumuna göre eleme yapılmış ve nihai olarak bu araştırma kapsamında 18 çalışma analiz edilmiştir. Bu çalışmalar yıllarına ve türlerine, örneklem düzeyleri ve alt konularına, anahtar kavramlarına, bağımlı değişkenlerine, araştırma desenleri ve örneklem büyüklüklerine göre incelenmiştir. Elde edilen veriler kodlanarak tablolara dönüştürülmüştür. Çalışma sonucunda tamamlanmış olan en fazla tez sayısının 2019 yılında olduğu ve çoğunun yüksek lisans türünde olduğu tespit edilmiştir. Örneklem düzeylerine göre incelendiğinde sadece ortaokul ve lise düzeylerinde çalışmalar yer aldığı ve en fazla 6. sınıf öğrencileriyle çalışıldığı görülmüştür. Konularına göre çalışmalar incelendiğinde biyolojinin alt konularından daha çok sistemler konusu, özellikle de dolaşım sistemi konusunun tercih edildiği dikkat çekmektedir. Anahtar kavramlarına göre isedaha çok “artırılmış gerçeklik”, “fen/biyoloji eğitimi”, “teknoloji”, “akademik başarı” ve “sanal gerçeklik” gibi kavramların kullanıldığı belirlenmiştir. Çalışmalarda incelenen bağımlı değişkenlere bakıldığında iseakademik başarı, tutum ve motivasyon ön plana çıkmaktadır. Artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik ile biyoloji konularının öğretiminin etkilerinin daha kapsamlı bir şekilde ele alınabilmesi açısından bu alanda ilkokul ve üniversite düzeylerinde de çalışmalar yapılması ve çalışmalarda kullanılacak olan bağımlı değişkenlerin çeşitlendirilmesi önerilebilir.